Özel sektör çalışanları ise zamlı maaşlarını 1 Şubat sonrası alıyor. Özel sektörde maaş artışlarını belirleyecek olan kriter ne? Ortalama ne kadar artış yapılacak? İşverenlerin kabul ettiği zam oranı ne? Kurumsal şirketler zam oranını daha yüksek belirler mi?
ÖZEL SEKTÖR ZAMMINI BELİRLEYECEK ETKENLER NE?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram, milliyet.com.tr’ye açıkladı. Bayram konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Asgari ücret, memur ve emekli maaşları belli oldu. Sıra artık özel sektörde, 1 Şubat itibarıyla özel sektör zamlı maaşlarını alacak. Burada baremler var. Yüzde 49’luk asgari ücret artışı var. Yüzde 49.25’lik memur ve memur emeklisine artış var. Yüzde 42.60 oranında SSK ile Bağkur emeklilerine artış yapıldı. Yıl sonu enflasyonu ise yüzde 64.77 olarak açıklandı.
Tüm bunlar göz önünde bulundurularak her bir işletme kendi açısından bir ücret skalası belirleyecektir. Ücret skalası belirlenirken, daha az maaş alana daha fazla zam yapılması, daha fazla maaşı olana daha az artış yapılması gündeme gelebilir veya performans iyileştirmeleri yapılabilir. Maaş verilir şirketler bunu performansa bağlı olarak da düşünebilir. ‘Şu kadar satış yaparsan, iş yaparsan maaşın bu olabilir’ şeklinde bir belirleme yapabilir.
ORTALAMA NE KADAR ZAM YAPILIR?
Özel sektörde ortalama olarak son 6 aylık enflasyon farkı kadar yani yüzde 40 ortalamalarında gezen bir artış olacağını düşünüyorum. Özel sektöre sıkı para politikası uygulandığından dolayı krediye erişim zor. Bu noktadan bakacak olursak maaş zamlarını her işletmenin kaldırıp kaldıramayacağı ayrı bir tartışma konusu. Asgari ücret tamamen bütün kalemleri ilgilendirmiyor. Asgari ücrete zam yapıldı diye herkese yüzde 49’luk zam yapılacak diye bir şey yok. Bu doğru değildir. Hizmet sektörü çalışanları için bile yüzde 49’luk zam gösterge değildir.
Düşük ücret alanlar için asgari ücrete yapılan zam oranı kadar artış yapılabilir. Ortalama ise enflasyon oranları düzeyinde gerçekleşebilir. Bu da yüzde 40 oranında bir artış olabilir.
MAAŞ ZAMLARI HEDEF ENFLASYONA GÖRE BELİRLENİR Mİ?
Merkez Bankası yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 36 olarak belirledi. Burada beklenti anketleri sene sonu enflasyonunun yüzde 40’lar civarında oluşacağı yönünde. Ben hedeflenen enflasyona göre artış yapılacağını düşünmüyorum, bu önümüzdeki yıllarda gündeme gelebilir. O da şöyle: 2024’te enflasyon dizginlenir, 2025’te sene sonu enflasyonu yüzde 14 olarak belirlenir, tek haneye geriledikten sonra hedeflenen enflasyona göre bir artış yapılabilir.
ŞİRKETLERİN KABUL ETTİĞİ ZAM ORANI NE?
Özel sektörde şirketlerin kabul ettiği zam oranı yüzde 40’lar civarı. Yüzde 40’tan fazla zam yapılabileceğini düşünmüyorum.
YÜZDE 49’DAN FAZLA ARTIŞ MÜMKÜN MÜ?
Kurumsal şirketlerin kendi kriterleri var, bu kriterler doğrultusunda artışlar daha yüksek olabiliyor. Hizmet sektöründe ve kalifiye eleman noktasında daha yüksek artışlar yapılabilir. Kişi daha fazla maaşla başka bir yere geçecekse yüzde 49’luk artışla yetinmeyebilir, işverenden daha fazla artış talebinde bulunabilir. Özellikle hizmet sektöründe daha fazla artışlar yapılabileceğini düşünüyorum.
Kurumsal şirketlerde bazı baremler var. Yönetimin karar alacağı oran ile bu belirleniyor. Kurumsal şirketler ile diğer şirketler arasında zam oranında fazla bir fark olacağını düşünmüyorum.”
